Μέσα από τα βιώματά του και τις πατρικές διδαχές που έλαβε μετά την τουρκική εισβολή, εμπέδωσε πως, όσο να ’ναι, είναι πολύ σημαντικό μια πόλη να έχει λιμάνι, ειδικά σε ένα νησί όπου το εμπόριο είναι ζωτικής σημασίας.
Για το τεράστιο έργο του 1.2 δισ. ευρώ στη Λάρνακα, αυτό της ανάπτυξης της μαρίνας και του λιμανιού της πόλης, μίλησε στο τεύχος Απριλίου του περιοδικού IN Business ο Πάνος Αλεξάνδρου, ιδρυτής της Kition Ocean Holdings, περιγράφοντας τη διαδρομή από την έμπνευση του νέου λιμανιού και της μαρίνας της Λάρνακας μέχρι την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου.
Μια αναξιοποίητη πόλη
Ήταν πριν από έξι, περίπου, χρόνια, όταν η οικογένειά μου κι εγώ αποχαιρετήσαμε το Λονδίνο, για να επιστρέψουμε στην Κύπρο. Έτσι, ξεκίνησα να περνώ περισσότερο χρόνο στη χώρα, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα.
Κατά τη διάρκεια των επισκέψεών μου στη Λάρνακα είχα πάντα την αίσθηση ότι κάτι έλειπε από την όμορφη αυτή πόλη. Αισθανόμουν μια απογοήτευση, αφού ένιωθα ότι δεν τύγχανε της ανάπτυξης που της άξιζε. Δεν εξελισσόταν και δεν αναπτυσσόταν με τους ραγδαίους ρυθμούς των άλλων παραλιακών πόλεων.
Θυμάμαι να συλλογίζομαι, πώς είναι δυνατόν κανείς να μην έχει ακόμη αξιοποιήσει τις δυνατότητες ανάπτυξης της πόλης και επαρχίας Λάρνακας στον μέγιστο βαθμό. Μιας πόλης που διαθέτει τον μεγαλύτερο διεθνή αερολιμένα του τόπου, λιμάνι, θάλασσα και ωραίες παραλίες.
Ειδικά σε σχέση με το λιμάνι, ήμουν και είμαι βαθιά επηρεασμένος από κάτι που θυμάμαι τον πατέρα μου να λέει, ότι μετά τον πόλεμο του 1974, το να ζεις σε μια πόλη με λιμάνι είναι μεγάλο πλεονέκτημα, απαραίτητο και ωφέλιμο, λόγω του ότι το εμπόριο είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των κατοίκων ενός νησιού, όπως η Κύπρος.
Όλα τα πιο πάνω αποτέλεσαν την πυξίδα για να συγκροτήσω την προσέγγιση και να δημιουργήσω το παζλ του οράματός μου και να αρχίσω αυτό το τόσο ιδιαίτερο ταξίδι υλοποίησής του.
Κι ύστερα ήλθε η προσφορά
Πριν από πεντέμισι χρόνια, περίπου, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων αποφάσισε να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του λιμένα και της μαρίνας της Λάρνακας, συμπεριλαμβανομένης της αναδιαμόρφωσης της γης που ανήκει στα δύο αυτά έργα υποδομής.
Όταν δημοσιεύθηκε η πρώτη πρόσκληση υποβολής προσφορών, αισθάνθηκα ότι η πολυετής εμπειρία μου στον τομέα ανάπτυξης ακινήτων διεθνώς και στα αναπτυξιακά έργα μεικτής χρήσης, σε συνδυασμό με την πείρα των συνεργατών μου από το Ισραήλ στη διαχείριση ακινήτων και υπηρεσιών εξυπηρέτησης λιμανιών και υπηρεσιών μαρίνας και το όραμά μου για την ανάπτυξη της Λάρνακας, θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας πρότασης που θα οδηγούσε στην επιτυχία.
Πρώτη γνωριμία με την κοινωνία
Πρωταρχικό μέλημά μας ήταν να κατανοήσουμε, να μελετήσουμε και να προσδιορίσουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες της τοπικής κοινωνίας και την πλήρη δυναμική του έργου τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Ξεκινήσαμε τη μελέτη μας με μια εκτεταμένη τοπική έρευνα, προκειμένου να γνωρίσουμε τις τοπικές παραδόσεις, την πλούσια ιστορία και την αρχιτεκτονική της Λάρνακας, καθώς και τους ίδιους τους πολίτες της. Συνεχίσαμε συζητώντας με διεθνείς εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή στον τομέα των ακινήτων, της τουριστικής βιομηχανίας, της ενέργειας και του εμπορίου.
Στη συνέχεια, επικοινωνήσαμε με διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε τις δυνατότητες αυτού του συγκεκριμένου τομέα και τέλος ήρθαμε σε επαφή με εταιρείες που ασχολούνται με την τουριστική βιομηχανία, όπως ξενοδόχους, ταξιδιωτικούς πράκτορες αλλά και με το Υφυπουργείο Τουρισμού.
Είδαμε, ακόμα, εταιρείες κρουαζιερόπλοιων, με κύριο σκοπό να εντοπίσουμε τις ανάγκες και τις δυνατότητες ανάπτυξης, καθώς και το συμφέρον να καταστεί η Λάρνακα ένας από τους σταθμούς των κρουαζιερόπλοιων, που επισκέπτονται την περιοχή αυτή. Τα ευρήματα ήταν άκρως ενθαρρυντικά και η ομάδα ήταν κιόλας έτοιμη να αρχίσει τον σχεδιασμό αυτού του έργου.
Μέσα από σκληρή δουλειά, υπομονή και αποφασιστικότητα μπορούμε σήμερα, με μεγάλο ενθουσιασμό, να μιλάμε για την επίσημη έναρξη της πορείας υλοποίησης του εμβληματικού αυτού project.
Όλοι περήφανοι για το έργο
Οι προκλήσεις βέβαια ήταν και είναι πολλές, όπως και οι ευκαιρίες. Έπρεπε να βρούμε ένα σχέδιο για να διασφαλίσουμε ότι λόγω της θέσης τους, το λιμάνι και η μαρίνα της Λάρνακας θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο κατά την οικοδόμηση ενός μοντέλου και μιας καλά λειτουργούσας πόλης αλλά και ότι η ανάπτυξη θα είναι βιώσιμη.
Εξάλλου, το έργο αυτό θα αποτελέσει γέφυρα, λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της πόλης στην Ανατολική Μεσόγειο και φυσικά θα ενισχύσει τις τοπικές και διεθνείς εταιρείες, δημιουργώντας υγιή ανταγωνισμό, ο οποίος ως εκ τούτου, θα ωφελήσει τον τοπικό πληθυσμό μειώνοντας τις τιμές.
Η κύρια ευκαιρία που έχουμε εντοπίσει είναι η διασύνδεση του ιστορικού κέντρου της Λάρνακας με την προκυμαία και η δημιουργία εύκολης πρόσβασης για την τοπική κοινότητα στο λιμάνι και στη μαρίνα της Λάρνακας.
Ανάμεσα στους στόχους μας είναι, επίσης, η αποκατάσταση της επαφής της πόλης με τη θάλασσα, η επίτευξη ενός έργου μεικτής χρήσης για την εξασφάλιση ομαλής λειτουργίας και άρα επιτυχίας του, η δημιουργία ενός καινοτόμου περιβάλλοντος, όπου οι άνθρωποι θα απολαμβάνουν την εργασία τους και θα ψυχαγωγούνται μέσα από αυτό.
Επίσης, στοχεύουμε σε ένα βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον έργο με την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και τη μείωση των εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα. Θέλουμε να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη Λάρνακα και να μας κάνει όλους υπερήφανους για το επίτευγμά μας. Φυσικά, η διασφάλιση της συμμετοχής της κοινότητας, καθώς και των τοπικών και διεθνών εταιρειών σε όλες τις φάσεις του έργου, είναι αναγκαία.
Εκτιμώμενα έσοδα $19.6 δισ.
Το μέγεθος της οικονομικής σημασίας αυτού του έργου τόσο για την πόλη της Λάρνακας όσο και για ολόκληρη την Κύπρο θα είναι τεράστιο. Τα εκτιμώμενα έσοδα από αυτό αναμένεται να φθάσουν τα 19.6 δισ. ευρώ για την Κύπρο, ενώ αναμένουμε να δημιουργηθούν στην περιοχή 4.000 μόνιμες θέσεις εργασίας και άλλες προσωρινές.
Ο προϋπολογισμός του έργου, που θα δαπανηθεί μόνο για υποδομές, είναι της τάξεως των 604 εκατ. ευρώ και για την πλήρη ολοκλήρωσή του φτάνει κοντά στο 1.2 δισ. ευρώ.
Τέλος, θα δημιουργηθούν επιπλέον 7.000 τ.μ. κοινωνικής υποδομής και πέραν των 10.000 τ.μ. ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στην πόλη της Λάρνακας, μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Αναμένω ότι μόλις ολοκληρωθεί αυτό το έργο, που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και εξέλιξης, το πρόσωπο της Λάρνακας θα αλλάξει για πολλούς αιώνες που θα ακολουθήσουν.
Μια πόλη εντός της πόλης
- Ένας ολοκληρωμένος από κάθε άποψη προορισμός
Σε καμία περίπτωση δεν θεωρούμε ότι το έργο αποτελεί απειλή για άλλα έργα ανάπτυξης γης στη Λάρνακα ειδικά και στην Κύπρο γενικότερα. Αντιθέτως, έχω την πεποίθηση ότι ένα έργο τέτοιων προδιαγραφών και βεληνεκούς θα συμβάλει θεαματικά στην αναβάθμιση του προϊόντος που παρουσιάζουμε ως Κύπρος.
Νιώθω έντονα την ανάγκη να πω ότι επιβάλλεται να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να δρούμε με τρόπο που να ορίζεται ως διεθνής. Ο ιδιοκτήτης ενός σκάφους, για παράδειγμα, θα εξετάσει τις επιλογές του Ντουμπάι, του Τελ Αβίβ, της Βηρυτού, της Ελλάδας, της Τουρκίας, της κατεχομένης, δυστυχώς για εμάς, Κύπρου και άλλων επιλογών πριν καταλήξει στην επιλογή της Larnaca Marina.
Το μέγεθος του έργου, ο σχεδιασμός του, οι πρόνοιες αλλά και το πλάνο υλοποίησής του το τοποθετούν στο ανταγωνιστικό πεδίο της διεθνούς κοινότητας. Βέβαια, το γεγονός ότι το ίδιο το έργο είναι αυτόνομο, δεν σημαίνει ότι η Λάρνακα δεν πρέπει να το πλαισιώσει με αναβαθμίσεις και προσθήκες. Αυτή η ανάπτυξη δημιουργεί προϋποθέσεις αλλά και ανάγκες.
Οι οικονομίες κλίμακας στην πόλη θα αλλάξουν, ο πληθυσμός θα αυξηθεί, οι ανάγκες θα μεγαλώσουν και θα διαφοροποιηθούν. Η αρμονία όλων αυτών των δεδομένων θα επιτευχθεί μόνο με τον συγχρονισμό των πιο πάνω. Τολμώ να πω ότι το όραμα αυτού του έργου είναι ωφέλιμο να πλαισιωθεί από το όραμα της πόλης, που πρέπει να το ακολουθήσει και βέβαια να το αξιοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Πρόκειται για ένα φωτεινό, εμβληματικό έργο, που θα πιστώσει τη Λάρνακα και θα στρέψει τα φώτα επάνω της. Όλα συγκλίνουν ότι στην πόλη δημιουργείται μομέντουμ επενδυτικού ενδιαφέροντος. Αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Αυτό είναι το νέο διακύβευμα για τη Λάρνακα, που επιβάλλεται να βάλει στο κάδρο μια αδιαπραγμάτευτη προσέγγιση ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού.
- Το προφίλ του έργου
Τα κατασκευαστικά έργα, με ημερομηνία έναρξης την 1η Απριλίου 2022, προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν σε βάθος 12ετίας και σε τέσσερις φάσεις, με την πρώτη, που αφορά στα έργα υποδομής, να διαρκεί πέντε χρόνια.
Το έργο χωρίστηκε σε τέσσερις φάσεις, για να διασφαλιστεί ότι θα διατηρείται ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον ανά πάσα στιγμή και για να αποφευχθούν μεγάλες παρεμβάσεις στις τρέχουσες επιχειρήσεις του λιμανιού και της μαρίνας. Η συνολική προβλεπόμενη περιοχή χερσαίας ανάπτυξης φτάνει τα 698.200 m2.
Κάποιες από της συνεργαζόμενες εταιρείες για την υλοποίηση του έργου είναι οι Aecom, Rogan Associates S.A., Δίον, Toumazis & Associates L.L.C., Αγαπίου, Meltec, Efpalinos Consulting και Atlantis.
Το λιμάνι θα παραμείνει στην υπάρχουσα θέση του, αφού βρίσκεται σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης και 6 χιλιομέτρων από τον Διεθνή Αερολιμένα Λάρνακας. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, το λιμάνι θα έχει 10 προβλήτες με συνολική χωρητικότητα 3.672m, ένα υπερσύγχρονο κτίριο επιβατών και θα χρησιμοποιεί μηχανήματα φορτοεκφόρτωσης πλοίων φιλικά προς το περιβάλλον.
Ταυτόχρονα, θα γίνει αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών του λιμανιού σε ό,τι αφορά θαλάσσια περιοχή, εσωτερικό οδικό δίκτυο και χώρους αποθήκευσης. Επίσης, θα δούμε νέες υποδομές με επέκταση των κρηπιδωμάτων, κατασκευή καινούργιων κτιρίων και αξιοποίηση του λιμανιού για τη διαχείριση φορτίου, σύγχρονες υπηρεσίες πρόσδεσης, φόρτωσης/εκφόρτωσης πλοίων και αποθήκευσης.
Η μαρίνα θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη της θαλάσσιας περιοχής της και θα έχει χωρητικότητα 600 θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής, που θα έχουν μέγεθος έως και 115 μέτρα. Επίσης, θα κατασκευαστεί σταθμός ανεφοδιασμού για σκάφη στον απάνεμο κυματοθραύστη. Οι εργασίες στη μαρίνα θα περιλαμβάνουν επέκταση, με κατασκευή νέων κυματοθραυστών και καινούργιου κτιρίου – γιοτ κλαμπ και παροχή όλων των σύγχρονων υπηρεσιών προς τα σκάφη που θα φιλοξενούνται σ’ αυτή.
Στη Larnaca Marina θα δημιουργηθεί ένα υπερσύγχρονο φουτουριστικό κτίριο με πανοραμική θέα 360 μοιρών, όπου θα υπάρχουν οροφοδιαμερίσματα, εστιατόριο και χώροι στάθμευσης. Επίσης, θα κατασκευαστούν ιδιωτικές επαύλεις με κήπο, πισίνα, αγκυροβόλιο αλλά και κτίριο για συντήρηση και επισκευή σκαφών.