Οι δύσκολες συνθήκες που βιώνει η χώρα με την υγειονομική κρίση και τις οικονομικές της συνέπειες, δεν άφησε ανεπηρέαστα και τα δημόσια ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα οποία κλήθηκαν από τα αρμόδια υπουργεία κατά την ετοιμασία των προϋπολογισμών τους για το 2021, να μαζέψουν όσο περισσότερο μπορούν δαπάνες και κονδύλια.
Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΤΕΠΑΚ και Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ), φαίνεται πως ακολούθησαν τις οδηγίες, προσάρμοσαν στα νέα, δύσκολα δεδομένα, ότι μπορούσαν να προσαρμόσουν και κατέθεσαν χθες τους προϋπολογισμούς τους στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής. Σημειώνεται ότι και οι τρεις προϋπολογισμοί είναι ισοσκελισμένοι και παρουσιάζουν έσοδα-έξοδα ύψους: €166.035.000 το Πανεπιστήμιο Κύπρου, €70.702.342 το ΤΕΠΑΚ και €12.210.000 το ΑΠΚΥ. Αναφορικά με την κρατική χορηγία που λαμβάνουν τα τρία δημόσια Πανεπιστήμια ανέρχεται στα: €56.300.00 (και επιπλέον €18.000.000 για τα προπτυχιακά δίδακτρα) για το Πανεπιστήμιο Κύπρου, €38.500.000 (και επιπλέον €7.300.000) για το ΤΕΠΑΚ και €8.000.000 για το ΑΠΚΥ.
Στο πλαίσιο της συζήτησης στην Επιτροπή Παιδείας ανοίχτηκαν και αρκετά άλλα ζητήματα, αναμενόμενο στο πλαίσιο συζήτησης προϋπολογισμών, με τους εκπροσώπους των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων να καλούνται να δώσουν εξηγήσεις και διευκρινίσεις. Τα ζητήματα αυτά ήταν, μεταξύ άλλων, τα έσοδα που έχουν από τις ερευνητικές τους δραστηριότητες –σημαντικός πυλώνας της λειτουργίας και του ρόλου των Πανεπιστημίων–, οι αριθμοί των αδιάθετων θέσεων που έχουν και κατά πόσον αυτές δύναται να παραχωρηθούν σε υποψήφιους φοιτητές που λόγω οικονομικών δυσκολιών δεν μπορούν να σπουδάσουν είτε στο εξωτερικό, είτε σε ιδιωτικά Πανεπιστήμια, οι τρόποι με τους οποίος τα ιδρύματα ανταποκρίθηκαν στις προκλήσεις και τις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία του Covid-19, καθώς επίσης και για αναπτυξιακά έργα και το κτηριολογικό τους πρόγραμμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι Πανεπιστήμιο Κύπρου και ΤΕΠΑΚ, τα οποία έχουν κτηριολογικό πρόγραμμα σε εξέλιξη, έκαναν λόγο για καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση έργων, κυρίως λόγω των εργοταξίων που δεν συνέχιζαν τις εργασίες τους εξαιτίας της πανδημίας κορωνοϊού.
Πανεπιστήμιο Κύπρου
Στον προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου περιλήφθηκε πρόνοια για κατασκευαστικά έργα, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από πρόσθετη κυβερνητική χορηγία από δάνεια με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόκειται για την Πολυτεχνική Σχολή, την Ιατρική Σχολή, το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών και Χώροι Διδασκαλίας ΙΙΙ, το Φωτοβολταϊκό Πάρκο «ΑΠΟΛΛΩΝ», η αντισεισμική αναβάθμιση και μεταστέγαση της Αρχιτεκτονικής στα κτήρια της Ακαδημίας, το Ενεργειακό Κέντρο Β’ και τη β’ φάση των Φοιτητικών Εστιών. Όσον αφορά στην Πολυτεχνική Σχολή και τις καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν, ο αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης, Ιωάννης Γιαπιντζάκης, δήλωσε ότι έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες περίπου στο 60%, ενώ το έργο θα παραδινόταν στα τέλη Φεβρουαρίου, αυτό δεν είναι δυνατόν και ο εργολάβος θα το παραδώσει τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου δαπάνησε περί των €350.000 κατά την περσινή ακαδημαϊκή χρονιά για αγορά πλατφόρμας, αδειών και για κάλυψη αναγκών φοιτητών ούτως ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις έκτακτες ανάγκες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Αναφορικά με τις θέσεις που έμειναν το 2020 αδιάθετες, λέχθηκε ότι ανήλθαν περίπου στις 100, μέρος των οποίων πληρώθηκε από μετεγγραφές φοιτητών, ειδικά κριτήρια κ.τ.λ.
Οι εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Κύπρου δεν θα μπορούσαν να μην ερωτηθούν και για το τι προτίθενται να πράξουν όσον αφορά το αίτημα των μεταπτυχιακών φοιτητών για μείωση των διδάκτρων κατά 20% λόγω των δύσκολων συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία (σημειώνεται ότι μείωση μεταπτυχιακών διδάκτρων κατά 20% έγινε στο παρελθόν και συγκεκριμένα, το 2013 ως απόρροια της οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα). Όπως λέχθηκε, δεν είναι εφικτό να γίνει μείωση, ειδικά εάν συνεχίσει να είναι σε λειτουργία το πρόγραμμα υποτροφιών. Κι αυτό διότι, η κρατική χορηγία όπως είναι τώρα, δεν το επιτρέπει. Ταυτόχρονη λειτουργία του προγράμματος υποτροφιών και μείωση διδάκτρων μπορεί να γίνει μόνο εάν αυξηθεί η κρατική χορηγία προς το ίδρυμα.
«Προϋπολογισμός συντήρησης και επιβίωσης και ΑΠΚΥ»
Στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συνεχίσει να παράγει το σημαντικό του έργο, μέσα σε δύσκολες συνθήκες, επικεντρώνεται το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ). Το Πανεπιστήμιο το τελευταίο διάστημα είδε τον αριθμό των φοιτητών του να μειώνεται με διάφορες προεκτάσεις, την ώρα μάλιστα που η αντιμετώπιση του από το κράτος είναι η ίδια από τον καιρό της λειτουργίας του. Ξεκάθαρος ο πρύτανης του Πέτρος Πασιαρδής: «Ο προϋπολογισμός μας ποτέ δεν είναι αναπτυξιακός. Είναι συντήρησης και επιβίωσης». Οι εκπρόσωποι του ΑΠΚΥ αναφέρθηκαν και στην ανάγκη για ιδιόκτητα κτήρια, καθώς είναι το μόνο από τα δημόσια Πανεπιστήμια που δεν έχει, κάτι το οποίο αποτελεί πλήγμα στο θεσμό αλλά και προκαλεί λειτουργικές δυσκολίες καθώς χρειάζονται μετακομίσεις και άλλες υποδομές.
Παράλληλα, το ΑΠΚΥ αναφέρθηκε και στα νέα δεδομένα τα οποία διαμορφώνονται με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, καθώς δεν έχει να «ανταγωνιστεί» μόνο τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια σε αυτό τον τομέα, που κατ΄εξοχήν στηρίζεται η λειτουργία του, αλλά και τα άλλα δύο δημόσια, καθώς με τα νέα δεδομένα έκαναν και αυτά στροφή προς την εξ αποστάσεως. Με αφορμή το θέμα αυτό, η Επιτροπή Παιδείας κάλεσε το υπουργείο Παιδείας όπως αναλάβει πρωτοβουλία για διάλογο, ούτως ώστε να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ ΑΠΚΥ, Πανεπιστημίου Κύπρου και ΤΕΠΑΚ, για την προσφορά εξ αποστάσεως συμβατικών προγραμμάτων που υπάρχει η δυνατότητα.
€4 ΕΑΚΤ. ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΕΝΟΙΚΙΑ ΔΙΝΕΙ ΤΟ ΤΕΠΑΚ
Ένα μεγάλο «βαρίδι» για το ΤΕΠΑΚ εξακολουθούν να είναι τα εκατομμύρια ευρώ που χρειάζεται για να καταβάλλει τα ενοίκια σε διάφορα κτήρια που έχει στη Λεμεσό, για την εξυπηρέτηση των αναγκών του. Αυτός είναι και ο λόγος που το ακαδημαϊκό ίδρυμα θέλει ιδιόκτητα κτήρια. Όπως ανέφερε ο αντιπρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, Παναγιώτης Θεοδοσίου, περίπου €4 εκατ. δαπανώνται σε ενοίκια με το Πανεπιστήμιο να προβαίνει σε διαβουλεύσεις με τους ιδιοκτήτες και να καταφέρνει σε ορισμένες περιπτώσεις μειώσεις. Υπολογίζεται ότι σε κτήρια, τα οποία θα έληγαν τα συμβόλαια, έγιναν διαβουλεύσεις και έγινε κατορθωτό να εξοικονομηθούν περίπου €40.000 – €50.000. Οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχιστούν και για άλλα κτήρια που τα συμβόλαια θα λήξουν σύντομα.
Αναφορικά με την ανταπόκριση του ΤΕΠΑΚ στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του, έγινε αρκετά καλά. Πρόβλημα υπήρξε στις αρχές με πλατφόρμες οι οποίες δεν μπορούσαν να «σηκώσουν» καθημερινά το μεγάλο αριθμό μαθημάτων. Όμως επιλύθηκαν τα προβλήματα, με το ίδρυμα να προτίθεται να επενδύσει και σε άλλες πλατφόρμες.
Οι αδιάθετες θέσεις στο ΤΕΠΑΚ είναι περίπου 50 ενώ τα δίδακτρα για τα μεταπτυχιακά του προγράμματα παραμένουν κατά 20% μειωμένα από την κρίση του 2013.