Διαχρονικά, η μόνη σίγουρη και αναγκαία επένδυση στην ιστορία του κάθε λαού είναι η επένδυση που γίνεται στην Παιδεία, καθώς είναι ταυτισμένη με την πορεία και την πρόοδο της κοινωνίας και την ανάπτυξη του πολιτισμού του. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που όλοι οι εταίροι, εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, επιδιώκουμε τη δημιουργία των καλύτερων δυνατών συνθηκών για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.
Μπροστά σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση της επιστροφής μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών στα σχολεία, η Πολιτεία οφείλει να έχει ήδη φροντίσει για την εφαρμογή των προνοιών των υγειονομικών πρωτοκόλλων σε όλους τους χώρους, ιδιαίτερα στα σχολεία, όπου τα παιδιά μας ζουν ένα μεγάλο χρονικό ποσοστό της καθημερινότητάς τους. Η εφαρμογή υγειονομικών πρωτοκόλλων απαιτεί ρυθμίσεις στους σχολικούς χώρους, ανακατανομή παιδιών σε μικρότερα πληθυσμιακά τμήματα, υλικοτεχνική και ψηφιακή υποδομή, αναδιαμόρφωση ωρολόγιων προγραμμάτων κ.λπ. Τις ρυθμίσεις αυτές έχει αρμοδιότητα αλλά και χρέος η Πολιτεία να τις υλοποιήσει, παρόλο που πιθανόν να ισχύσουν για όσο χρονικό διάστημα επικρατήσει η πανδημία.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), πέραν της μέριμνας και των ενεργειών για διασφάλιση της δημόσιας υγείας, υπάρχει ένα γεγονός, το οποίο παρατηρείται σε παγκόσμια κλίμακα, που πρέπει να μας θορυβήσει έντονα και πρέπει να αποτελέσει πάραυτα τη μεγαλύτερη μας έγνοια. Το γεγονός αυτό είναι το τεράστιο πλήγμα που έχουν δεχθεί όλα παγκοσμίως τα εκπαιδευτικά συστήματα, με θλιβερή συνέπεια το μαθησιακό έλλειμμα που θα αφήσει πίσω της όλη αυτή η κατάσταση της πανδημίας. Ο ΟΗΕ, λοιπόν, εκκινεί με ανακοίνωση του (ημερομηνία έκδοσης 4/8/20) να κρούει εκκωφαντικά τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι το μεγαλύτερο θύμα της πανδημίας θα είναι τα παιδιά που βρίσκονται τώρα σε σχολικές ηλικίες. Συγκεκριμένα, αναφέρει: «Η πανδημία COVID-19 έχει οδηγήσει στη μεγαλύτερη διατάραξη της εκπαίδευσης που έχει υπάρξει. […] Τώρα αντιμετωπίζουμε μια διαγενεακή καταστροφή, που σπαταλά ανείπωτα ανθρώπινο δυναμικό του μέλλοντος, υποτιμώντας δεκαετίες προόδου».
Το έγγραφο πολιτικής του ΟΗΕ καλεί τις Κυβερνήσεις για δράση σε τέσσερις τομείς-κλειδιά: το άνοιγμα το σχολείων, τον καθορισμό ως προτεραιότητα την εκπαίδευση στις οικονομικές αποφάσεις, τη στόχευση σε μαθητές/ήτριες που είναι πιο δύσκολο να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και τον εκπαιδευτικό στρατηγικό ανασχεδιασμό, γιατί, όπως αναφέρεται στο εν λόγω κείμενο, «το μέλλον της εκπαίδευσης και των κοινωνιών είναι στο τώρα».
Προκύπτει, λοιπόν, η ανάγκη να δράσουμε άμεσα και εδώ στο νησί μας, για να διακόψουμε την άδικη θυματοποίηση των παιδιών μας και να θεραπεύσουμε τις πληγές που ταλανίζουν, αυτή τη χρονική στιγμή, λόγω πανδημίας και το δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα. Η θεραπεία είναι μία και δεν είναι άλλη από την αληθινή επένδυση στην Παιδεία. Ο Αντόνιο Γκουντέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, σε έγγραφο πολιτικής που έχει παρουσιάσει πριν λίγες μέρες, ανακοινώνει μια νέα εκστρατεία του ΟΗΕ, με όνομα “Σώστε το μέλλον μας” («Save Our Future»). Τονίζει ότι «Βρισκόμαστε σε μια καθοριστική στιγμή για τα παιδιά και τους νέους του κόσμου. Οι αποφάσεις που παίρνουν τώρα οι κυβερνήσεις και οι συνεργάτες τους θα έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο σε εκατοντάδες εκατομμύρια νέων και στις ευκαιρίες ανάπτυξης των χωρών για δεκαετίες».
Μια καλή αρχή, όσον αφορά την Κύπρο, στη βάση των επιταγών της ανακοίνωσης των ΟΗΕ, θα αποτελούσε η άμεση εφαρμογή πρακτικών, όπως:
• Θεραπευτικά προγράμματα ενισχυτικής και εξατομικευμένης διδασκαλίας (όχι μόνο σε περιπτώσεις ειδικής εκπαίδευσης), για αντιμετώπιση μαθησιακών ελλειμμάτων και ψυχοκοινωνικών δυσκολιών που προκάλεσε η πανδημία στα παιδιά.
• Παρεμβατικά προγράμματα αντιμετώπισης φαινομένων λειτουργικού αναλφαβητισμού και φαινομένων γενικών μαθησιακών δυσκολιών, σε μικρές ηλικίες παιδιών.
• Υποστηρικτικές δομές ενίσχυσης του έργου των διευθύνσεων των σχολείων.
• Προγράμματα ψυχολογικής ενδυνάμωσης παιδιών και ανθρώπινου δυναμικού των σχολείων.
• Προγράμματα ελληνομάθειας και ομαλής ένταξης στα κυπριακά σχολεία παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία.
Σημειώνεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ακολουθήθηκαν τέτοιες πρακτικές στα σχολεία της Κύπρου, απλά δεν θεσμοθετήθηκαν ποτέ και κάποια στιγμή θυσιάστηκαν στο βωμό συμφερόντων.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, προ των πυλών, σχετικά με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, εν μέσω πανδημίας. Στεκόμαστε, ταυτόχρονα, προ των ευθυνών μας και οφείλουμε όλοι να μεριμνήσουμε για τα παιδιά μας, που θα φοιτήσουν φέτος σε όλα τα σχολεία. Δεν είναι αργά! «Πρέπει να κάνουμε, τώρα, θαρραλέα βήματα για να δημιουργήσουμε συμπεριληπτικά, ανθεκτικά, ποιοτικά συστήματα εκπαίδευσης κατάλληλα για το μέλλον.» (ΟΗΕ)
Ρέα Παπαγεωργίου
Πρόεδρος ΠΟΕΔ
