Ευρωπαϊκή Κεντρική, ΚΤΚ και κυβέρνηση έδωσαν όλα τα εργαλεία για να στηριχθεί η πληγείσα από τον ιό οικονομία
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την περασμένη Πέμπτη, έλαβε αποφάσεις για τη συνέχιση της παροχής ρευστότητας στις τράπεζες και τη στήριξη ευνοϊκών συνθηκών δανειοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, για να στηριχθεί η οικονομία στο σύνολό της και να μειωθούν έτσι οι αρνητικές συνέπειες από την εξάπλωση του νέου κορωνοϊού. Αποφασίστηκε η απελευθέρωση αποθεμάτων κεφαλαίων και ρευστότητας, με τα αποθέματα κεφαλαίων που ελευθερώνονται για τις κυπριακές τράπεζες να υπολογίζονται στα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου. Αυτή η «ανάσα» δίνει την δυνατότητα στις τράπεζες να στηρίξουν τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά που αναμένεται να επηρεαστούν.
Τι θα περιλαμβάνει όμως αυτή η στήριξη; Η στήριξη από τις τράπεζες αναμένεται να περιλαμβάνει όπως εξηγεί η Κεντρική Τράπεζα, «βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις υφιστάμενων πιστωτικών διευκολύνσεων, καθώς και χορήγηση νέων βραχυπρόθεσμων πιστωτικών διευκολύνσεων για σκοπούς χρηματοδότησης του κεφαλαίου κίνησης». Επί της ουσίας, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου, σε συνεργασία φυσικά με το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής, έδωσε το «πράσινο φως» στις κυπριακές τράπεζες είτε να δώσουν στις επιχειρήσεις ή μονάδες που κρίνουν οι ίδιες δυνατότητα για «overdraft» και «bridge loans», αλλά και τη δυνατότητα να επαναδιαπραγματευθούν τους όρους καταβολής των δανείων τους για όσο κρατήσει η δύσκολη αυτή περίοδος.
Αποφασίστηκε η απελευθέρωση αποθεμάτων κεφαλαίων και ρευστότητας, με τα αποθέματα κεφαλαίων που ελευθερώνονται για τις κυπριακές τράπεζες να υπολογίζονται στα 1,3 δισ. ευρώ περίπου.
Πέραν αυτών των μέτρων, βάσει των ανακοινωθέντων, αποφασίστηκε η άμεση παροχή πρόσθετης ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης με ευνοϊκούς όρους, με στόχο τη στήριξη παροχής τραπεζικών διευκολύνσεων ιδίως προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τέλος, αποφασίστηκε η προσωρινή επέκταση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης, οι οποίες αναμένεται να συμβάλουν και αυτές στη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενδέχεται να επιδράσουν θετικά στο κόστος δανεισμού. Την ίδια ώρα βλέπουμε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα να ανακοινώνουν μέτρα για αναστολή στην καταβολή δόσεων για οφειλές από δάνεια σε επιχειρήσεις που ανήκουν σε συγκεκριμένους κλάδους και πλήττονται από την πανδημία. Με μία διαφορά. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου με τα μέτρα που ανακοίνωσε την Πέμπτη δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει αντίστοιχη κίνηση. Τις κινήσεις αυτές τις έκαναν συντεταγμένα οι τράπεζες των κρατών αυτών σε συνεννόηση με τον αντίστοιχο Σύνδεσμο Τραπεζών τους. Μιλώντας πηγές της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου στην «Κ», τόνισαν πως πέραν των όσων ανακοινώθηκαν την Πέμπτη, ενώ αναμένεται να ανακοινωθούν μέχρι και το τέλος της εβδομάδας και άλλα υποστηρικτικά μέτρα, δεν έχει τη αρμοδιότητα να ανακοινώσει μία Κεντρική Τράπεζα μέτρα για αναστολή στην καταβολή δόσεων για οφειλές από δάνεια σε επιχειρήσεις που ανήκουν σε συγκεκριμένους κλάδους και αυτό πρέπει να το κάνουν οι τράπεζες από μόνες τους. Ωστόσο, τόνισαν πως με την κεφαλαιακή «ανάσα» του 1,3 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκε, τους δόθηκε το περιθώριο εάν κρίνουν και οι ίδιες πως μπορούν, να προχωρήσουν σε ίδιο μέτρο. Έτσι, θα μπορέσουν να στηρίξουν επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον τουρισμό, τις μεταφορές, την εστίαση και επιχειρήσεις που ασχολούνται με το λιανεμπόριο, επιχειρήσεις δηλαδή που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα λόγω του κλεισίματος που –καλώς- επέβαλε η Κυβέρνηση ώστε να περιοριστεί η πανδημία. Μιλώντας η εφημερίδα με τραπεζικές πηγές, τονίστηκε πως στο παρόν στάδιο δεν υπάρχει συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ των κυπριακών τραπεζών για συγκεκριμένες αποφάσεις τέτοιου τύπου όπως έγιναν στην Ελλάδα. Εντούτοις, υπογράμμισαν πως η κάθε κυπριακή τράπεζα θα δράσει βάσει του επιχειρησιακού της πλάνου και δεν αποκλείεται να αναγγείλουν και αυτές αναστολή στην καταβολή δόσεων για οφειλές από δάνεια σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Εκείνο που σίγουρα θα προβούν, θα είναι η παροχή ρευστότητας με ευνοϊκά επιτόκια για να υπάρξει ρευστότητα. Απώτερος στόχος άλλωστε, είναι να αποφευχθούν χρεοκοπίες υγιών επιχειρήσεων που θα πληγούν από την παύση εργασιών λόγω της πανδημίας.
Χωρίς ΦΠΑ 2 μήνες
Το ότι όλες οι επιχειρήσεις στην Κύπρο παντός τύπου – εκτός από επιχειρήσεις που προσφέρουν φαγητό «delivery» και «take away», υπεραγορές και φαρμακεία, αναμένεται να μειώσουν τον κύκλο των εργασιών τους είναι σαφές. Την Κυριακή όμως ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης προχώρησε στην ανακοίνωση των μέτρων που στοχεύουν στην στήριξη των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της ρευστότητας και την τόνωση της εσωτερικής κατανάλωσης. Βάσει των μέτρων, υπάρχει προσωρινή αναστολή για δύο μήνες της υποχρέωσης καταβολής του ΦΠΑ για παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις και αφορά επιχειρήσεις, των οποίων ο κύκλος εργασιών τους δεν ήταν μεγαλύτερος από 1 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2019 και επιχειρήσεις των οποίων ο κύκλος των εργασιών μειώθηκε πέραν του 25%, χωρίς την επιβολή οποιωνδήποτε επιβαρύνσεων. Αποφασίστηκε επίσης προσωρινή μείωση του ΦΠΑ από 19% σε 17% για περίοδο δύο μηνών και από 9% σε 7% για περίοδο τρεισήμισι μηνών, προς ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και τόνωση της κατανάλωσης. Ακόμα, για όσο διαρκεί η έκτακτη κατάσταση θα γίνουν ειδικές ρυθμίσεις διευκολύνσεων για όσους έχουν ενταχθεί στο Σχέδιο Ληξιπρόθεσμων Οφειλών. Συν τοις άλλοις, θα δοθεί επίδομα παραμονής φοιτητών στο εξωτερικό ύψους 750 ευρώ για κάλυψη εξόδων φοιτητών που φοιτούν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού που δεν θα επιστρέψουν στην Κύπρο την περίοδο των διακοπών του Πάσχα. Μέσα στα μέτρα της κυβέρνησης είναι η παράταση για δυο μήνες της υποχρέωσης υποβολής φορολογικών δηλώσεων για όσους είχαν υποχρέωση να το πράξουν μέχρι την 31.3.2020, με τη νέα προθεσμία να είναι η 31.5.2020. Ακόμα, αποφασίστηκε η αναστολή της απαίτησης κατακράτησης εγγυήσεων στα πλαίσια συμβάσεων κράτους και ιδιωτικού τομέα για προμήθειες υπηρεσιών ή προϊόντων που θα καθυστερήσουν λόγω της κρίσης. Τέλος, αποφασίστηκαν πρόσθετες πιστώσεις 11 εκατ. ευρώ για υλοποίηση δράσεων στήριξης του τουριστικού ρεύματος προς την Κύπρο, μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου του 2020, καθώς και δράσεων για ενίσχυση της προσέλκυσης τουριστών κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2020– Μαρτίου 2021.
Μέτρα Eurogroup και ETεΠ
Δέσμευση για παροχή του ισόποσου του 1% του κοινοτικού ΑΕΠ σε δημοσιονομικά μέτρα και 10% του κοινοτικού ΑΕΠ σε μέτρα υποστήριξη ρευστότητας, ανέλαβαν οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, που συνεδρίασαν για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορωνοϊού στην οικονομία. Οι συντονισμένες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα συμπληρώσουν τα εθνικά μέτρα της κάθε χώρας σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, είναι τα εξής:
α) πρωτοβουλία Corona Response Investment Initiative της Κομισιόν που αφορά τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, τις ΜμΕ, τις αγορές εργασίας και άλλα ευάλωτα τμήματα των οικονομιών και να διαθέσει επιπλέον € 28 δισ.
β) πρωτοβουλία της Κομισιόν και του ομίλου της ΕΤΕπ να κινητοποιήσουν δάνεια κεφαλαίου κίνησης ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ για 100.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, υποστηριζόμενες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, με την ενίσχυση προγραμμάτων για την εγγύηση τραπεζικών πιστώσεων προς τις ΜμΕ, ποσό που θα αυξηθεί έως και 20 δισ. ευρώ, για να φτάσει σε άλλες 150.000 επιχειρήσεις.
γ) διάθεση περαιτέρω πόρων όσο το δυνατόν ταχύτερα και τη βελτίωση της ευελιξίας των μοχλευμένων χρηματοπιστωτικών μέσων.
δ) πρωτοβουλία του ομίλου ΕΤΕπ για 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετες επενδύσεις σε ΜμΕ και μεσαίες επιχειρήσεις και ανάπτυξη άλλων 10 δισεκατομμυρίων ευρώ που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
