Υπό στενή παρακολούθηση βάζει τα ακίνητα σε Λεμεσό αλλά και σε Λάρνακα η Κεντρική Τράπεζα, κρίνοντας ότι οι αυξήσεις των τιμών στις παραλιακές περιοχές ελλοχεύουν κινδύνους για ολόκληρη την αγορά ακινήτων.
Στο τελευταίο της οικονομικό δελτίο, η Κεντρική βάζει για πρώτη φορά στο κάδρο των εξελίξεων τα ακίνητα στη Λάρνακα, διαπιστώνοντας ότι, όπως και στη Λεμεσό, οι τιμές στο παραλιακό μέτωπο αυξάνονται με ταχύτερους ρυθμούς από ότι αλλού.
Προς το παρόν Κεντρική Τράπεζα, όπως και η ευρωπαϊκές αρχές, δεν ανησυχεί για την κατάσταση στα ακίνητα, που ανακάμπτουν και καταγράφουν θετική πορεία. Μετά την υιοθέτηση πιο αυστηρού πλαισίου για χορήγηση διαβατηρίων, η ζήτηση για ακίνητα παρουσίασε κάμψη.
«Η ζήτηση για ακίνητα παρ’ όλο που κατέγραψε μεγάλες αυξήσεις κατά τους πρώτους μήνες του 2019, εντούτοις μετά την εφαρμογή των αυστηρότερων κριτηρίων για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα παρουσίασε σχετική κάμψη», υπογραμμίζει η ΚΤ.
Γενικώς, ο κατασκευαστικός τομέας και τα ακίνητα προσθέτουν περίπου 1% στη μεγέθυνση του ΑΕΠ, δηλαδή αποτελούν το ένα τρίτο της ανάπτυξης.
Η ΚΤ αναφέρει ότι παρά τη συνεχιζόμενη σημαντική ανάκαμψη του τομέα καθώς και του ΑΕΠ της Κύπρου, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων παρουσιάζουν συγκρατημένες αυξήσεις, με εξαίρεση περιοχές που επηρεάζονται από συγκεκριμένους παράγοντες, όπως το παραλιακό μέτωπο Λεμεσού και Λάρνακας. Οι συγκρατημένες αυξήσεις σε παγκύπριο επίπεδο οδήγησαν το Ευρωπαϊκό Σώμα Συστημικού Κινδύνου (ESRB)19 να κατατάξει τον τομέα των οικιστικών ακινήτων στην Κύπρο στη φάση της ανάκαμψης και να αξιολογήσει την πιθανότητα ύπαρξης κινδύνων ως περιορισμένη.
Εντούτοις, οι περιοχές που παρουσιάζουν ψηλές αυξήσεις στις τιμές χρήζουν στενής παρακολούθησης, καθώς και παρακολούθηση για τυχόν φαινόμενα διάχυσης των σημαντικών αυξήσεων στις τιμές και σε άλλες περιοχές.
Στη Λάρνακα οι τιμές διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 9,5% και στη Λεμεσό 7,3%.
Η συνεισφορά του κατασκευαστικού τομέα στη μεγέθυνση του ΑΕΠ της Κύπρου αντιστοιχούσε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 στις 0,9 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το σύνολο του τομέα των ακινήτων (κατασκευές και δραστηριότητες ακίνητης περιουσίας) αντιστοιχούσε στη 1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με στοιχεία της Cystat, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 έγιναν επενδύσεις σε κατοικίες αξίας €760 εκ. (7,1% του ΑΕΠ), καθώς επίσης και επενδύσεις σε λοιπά κτίρια και κατασκευές αξίας €473 εκ. (4,4% του ΑΕΠ).
Τονίζεται ότι η κατασκευαστική δραστηριότητα που παρατηρείται στην Κύπρο δεν οφείλεται αποκλειστικά σε οικιστικά έργα, αλλά και σε παραγωγικές κατασκευές όπως μαρίνες, γραφεία, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία, έργα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι οποίες αυξάνουν το δυνητικό ΑΕΠ.
Οι τιμές των ακινήτων συνέχισαν τη συγκρατημένη ανοδική πορεία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της ΚΤ οι τιμές κατοικιών παρουσίασαν κατά το εν λόγω τρίμηνο αύξηση της τάξης του 0,7% σε τριμηνιαία βάση και αύξηση 2,7% σε ετήσια βάση. Η μεγαλύτερη αύξηση στους επί μέρους δείκτες κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019 καταγράφηκε στο δείκτη τιμών διαμερισμάτων Λάρνακας (9,5%), που για πρώτη φορά κατέγραψε μεγαλύτερη αύξηση από το δείκτη τιμών διαμερισμάτων στη Λεμεσό (7,3%). Σύμφωνα με ενδελεχή ανάλυση των στοιχείων, οι μεγάλες αυξήσεις παρατηρούνται σε συγκεκριμένες περιοχές τόσο της Λεμεσού όσο και της Λάρνακας, με μικρή διάχυση των αυξήσεων στις υπόλοιπες περιοχές της κάθε επαρχίας. Επιπρόσθετα, ο δείκτης τιμών κατοικιών της Cystat ο οποίος βασίζεται σε διαφορετική μεθοδολογία, στη βάση στοιχείων συναλλαγών, κατέγραψε κατά το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2019 ετήσια αύξηση 4,3% και 8%, αντίστοιχα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αξιολόγηση των τιμών οικιστικών ακινήτων στην Ευρωζώνη, στην οποία η Κύπρος φαίνεται κατά το τρίτο τρίμηνο του 2018 να έχει υποτιμημένες τιμές κατοικιών μεταξύ 7% και 12%.
Σύμφωνα με πιο πρόσφατα στοιχεία αναμένεται συνέχιση της θετικής πορείας των ακινήτων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία πωλητηρίων εγγράφων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), οι αγοραπωλησίες παρουσίασαν ετήσια αύξηση 13,7% για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019.
Κατά την ίδια περίοδο, ο αριθμός πωλήσεων σε ντόπιους αγοραστές και σε ξένους αγοραστές σημείωσε ετήσια αύξηση 22% και 4,7%, αντίστοιχα, κάτι που καταδεικνύει ότι η ζήτηση για ακίνητα προέρχεται τόσο από ντόπιους όσο και από ξένους. «Εντούτοις, εάν διαχωρίσουμε την περίοδο αυτή σε πριν την εφαρμογή των αυστηρότερων κριτηρίων για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (Ιανουάριος – Μάϊος 2019) και μετά την εφαρμογή (Ιούνιος – Οκτώβριος 2019), παρατηρούμε ότι για τους ντόπιους καταγράφηκε αύξηση στη ζήτηση κατά 48,1% και μείωση 5,1%, αντίστοιχα, και για τους αλλοδαπούς αύξηση 20,2% και μείωση 8,5%, αντίστοιχα», αναφέρεται.
Στην ανάκαμψη του τομέα των ακινήτων συμβάλλει και ο νέος βιώσιμος δανεισμός προς νοικοκυριά για αγορά κατοικίας. Σύμφωνα με την Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων της ΚΤ συνεχίζει να υπάρχει σημαντική ζήτηση για στεγαστικά δάνεια σε νοικοκυριά, αν και κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2019 αυτή έμεινε αμετάβλητη σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τις Νομισματικές και Χρηματοοικονομικές Στατιστικές της ΚΤ, τα νέα δάνεια για αγορά κατοικίας την περίοδο Ιανουαρίου– Σεπτεμβρίου 2019 ανήλθαν σε €675 εκ., σε παρόμοια επίπεδα σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Η ζήτηση για δανεισμό αναμένεται να συνεχίσει να ανακάμπτει ενόσω συνεχίζεται η μείωση της ανεργίας, οι σχετικές μισθολογικές αυξήσεις που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας και το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Στα θετικά συγκαταλέγεται το γεγονός ότι τα κριτήρια δανεισμού παραμένουν στα ήδη αυστηρά επίπεδα πουν έχουν υιοθετηθεί πριν από το 2015 διασφαλίζοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό ότι τα νέα δάνεια θα είναι βιώσιμα.
Η κατασκευαστική δραστηριότητα συνέχισε την ανοδική πορεία, με τον δείκτη παραγωγής κτιρίων στον κατασκευαστικό τομέα, που δημοσιεύεται από τη Cystat, να καταγράφει κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2019 ετήσια αύξηση της τάξης του 24,8%. Η αυξημένη κατασκευαστική δραστηριότητα αναμένεται να συνεχιστεί και στο μέλλον, αφού ο αριθμός εγκεκριμένων αδειών οικοδομής κατέγραψε ετήσια αύξηση 11,3% για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2019, και ειδικά για οικιστικά έργα, αφού η ετήσια αύξηση στις άδειες οικοδομής οικιστικών μονάδων για την ίδια περίοδο ανήλθε στο 46,6%.
Σύμφωνα με τις Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αγορά αναμένει περαιτέρω ανάκαμψη των τιμών ακινήτων, αφού ο δείκτης προσδοκιών των τιμών ακινήτων ανήλθε κατά μέσο όρο στο 16,4 την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019 σε σύγκριση με 11 την αντίστοιχη περίοδο του 2018 και 3,8 του 2017.
.stockwatch.com.cy